Bipolar Bozukluk Nedir?

İkiuçlu bozukluk olarak da bilinir. Temelde duygudurumun coşkulu olduğu mani ve çökkün olduğu depresyon dönemleriyle karakterize bir hastalıktır.

Hastalık herhangi bir yaşta başlayabilir, ortalama görülme yaşı 30’dur. Toplumda görülme sıklığı %1’dir. Kadınlarda ve erkeklerde eşit sıklıkta görülür. Genetik yatkınlık vardır, bir ebeveynde bipolar bozukluk olması çocukta olma riskini %10 sıklıkta artırır.

Depresyon belirtileri seratonin ve noradrenalin azalması, mani belirtileri de dopamin artışı ile ilişkilendirilmiştir. Özellikle depresyon dönemlerinde beyinde kortizol hormonu artışı saptanmıştır. Düzenli tedavi görmeyen veya tekrarlayan atakları olan hastalarda beyin hücrelerinde azalma ve yapısal değişiklikler gelişebilir.

Genellikle ilk hastalık dönemi mutsuzluk, isteksizlik, enerjisizlik, hareketlerde ve düşüncelerde yavaşlama gibi belirtilerle karakterize depresyon dönemi ile başlar. Ancak enerjik hissetme, özgüvende artış, uykuda azalma, konuşmada hızlanma, hareketlerde hızlanma gibi belirtilerle karakterize mani döneminin geçirilmesiyle tanı konulur. Hastalık dönemleri genellikle birkaç hafta sürer. Stresli yaşam olayları, mevsim değişiklikleri, uyku-uyanıklık ritminin bozulması, vardiyalı çalışma düzeni, alkol-madde kullanımı hastalık dönemlerini tetikleyebilir.

Tekrarlayıcı bir hastalıktır, bu yüzden hastalık dönemleri dışında da düzenli ilaç tedavisi gereklidir. Mani dönemlerinde özgüven artışıyla birlikte hızlı araç kullanma, çok para harcama gibi riskli davranışlar eşlik edebilir, bu durumda hastanede yatarak tedavi daha güvenli olabilir. Hastalık dönemlerinde ilaç tedavisi dışında elektrokonvulzif terapi (EKT) ve transkranyal manyetik stimulasyon (TMS) gibi tedavi seçenekleri mevcuttur.